Đến hiện tại có thể nói Bitcoin là vua của tiền điện tử. Tuy nhiên, bất chấp thành công của mình, hiện tại, Bitcoin chỉ được sử dụng để HODL.
Tìm hiểu thêm về thuật ngữ HODL tại đây.
Tuy vậy, ngày càng có nhiều cách để người dùng sử dụng Bitcoin, chẳng hạn như đưa Bitcoin vào các giao thức DeFi trên các blockchain khác. Các giao thức này giúp người dùng crypto sử dụng Bitcoin để vay, cho vay, cung cấp thanh khoản và hơn thế nữa.
Ví dụ: Người dùng DeFi đang lock (khóa) Bitcoin của họ trong các smart contract (hợp đồng thông minh) của Ethereum. Họ sẽ nhận lại 1 token có giá trị tương đương với BTC và sử dụng token đó để tham gia vào giao thức khác nhau trên Ethereum để kiếm lợi nhuận. Ethereum chủ yếu sử dụng BTC trong DeFi vì tốc độ giao dịch tương đối cao, tiềm năng của smart contract và cộng đồng nhà phát triển rộng lớn. Nếu không có những Bitcoin tổng hợp này hoạt động trên nhiều blockchain khác nhau, BTC sẽ không thể tạo ra thu nhập thụ động cho các holder giống như ngày nay.
Bitcoin trong CeFi
Các công ty Centralized Finance – CeFi (Tài chính tập trung) như BlockFi cho phép người dùng deposit (gửi) Bitcoin để làm tài sản thế chấp khi vay hoăc đơn giản là tiết kiệm. Trước đây, hầu hết người dùng mới thích sử dụng tổ chức tập trung cho dịch vụ tài chính thay vì giao thức phi tập trung do nhu cầu dịch vụ hỗ trợ khách hàng.
Tuy nhiên, ngày càng có nhiều người chuyển qua ủng hộ giao thức DeFi vì chúng non-custodial (quyền kiểm soát hoàn toàn bởi người dùng), permissionless (không cần cấp phép) và minh bạch hơn. Các giao thức như Compound và Aave cho phép người dùng sử dụng BTC tổng hợp như tài sản thế chấp khi vay hoặc deposit để cho vay. Các giao thức như Uniswap cho phép người dùng ghép BTC tổng hợp của họ với các tài sản khác để cung cấp thanh khoản cho một sàn giao dịch phi tập trung.
Khoảng một năm trước, không thể sử dụng Bitcoin trong hầu hết các giao thức DeFi do thiếu khả năng tương tác với các blockchain khác. Tuy nhiên, với nhu cầu sử dụng Bitcoin trên DeFi tăng cao, do đó, các giải pháp theo sau đã được cải tiến và hiện đã có nhiều cách để kiếm Bitcoin trên các blockchain khác.
Wrapped Bitcoin (WBTC)
Wrapped Bitcoin (WBTC) là một giải pháp wrapping (gói) tập trung cho phép người dùng sử dụng Bitcoin trên Ethereum. Cho đến hiện nay đây được xem là giải pháp tương tác Bitcoin được sử dụng nhiều nhất, kiểm soát khoảng 78% thị trường với nguồn cung lưu hành với khoảng 189.000 WBTC, tương đương 7.63 tỷ USD
WBTC là một token ERC-20 được hỗ trợ tỷ lệ 1: 1 so với BTC do BitGo giám sát. WBTC hoạt động thông qua quá trình mint (đúc) và burn (đốt). Người dùng cung cấp địa chỉ ETH cho smart contract (hợp đồng thông minh), rồi gửi BTC cho custodian (người giám sát). Custodian sẽ là người tạo ra WBTC và gửi lại nó vào smart contract. Sau quá trình này, người dùng có thể tự do sử dụng Bitcoin của họ trên Ethereum. Quá trình đổi lại cũng rất đơn giản. Người dùng withdraw (rút) rồi gửi WBTC đến smart contract và burn (đốt) nó. Custodian xác nhận việc burn (đốt) và gửi lại BTC cho người dùng.
Một khó khăn mà WBTC phải đối mặt chính là centralized custodian (cơ chế giám sát tập trung) của nó. Điều này khiến WBTC dễ bị tấn công hơn, và điều đó đã dẫn đến nhiều giải pháp khác được phát triển để đưa BTC vào Ethereum. Bên cạnh đó, người dùng crypto truyền thống cũng không thích các sản phẩm tập trung vì thiếu sự tin tưởng. Luôn có những lo ngại rằng tổ chức tập trung có thể kiểm soát và lấy WBTC từ người dùng. WBTC cố gắng khắc phục điều này bằng cách minh bạch với các địa chỉ lưu ký. Điều này cho phép người dùng so sánh những địa chỉ đó với số lượng WBTC được mint để đảm bảo có tỷ lệ 1:1
Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về Wrapped Bitcoin (WBTC), bạn có thể tham khảo thêm tại đây.
renBTC
renBTC là đối thủ cạnh tranh trực tiếp wBTC trên Ethereum. Với nguồn cung lưu hành là 9.993 renBTC, tương đương khoảng 403 triệu USD. Cũng giống với WBTC, renBTC là token EC-20 cũng được hỗ trợ theo tỷ lệ 1:1 với Bitcoin, có quy trình mint và burn giống nhau. Nó là một sản phẩm của RenVM – một giao thức mở được xây dựng như một cầu nối để đưa tài sản đến và đi từ blockchain Ethereum. Sự khác biệt chính nằm ở mục tiêu của RenVM là quản lý BTC của người dùng theo cách phi tập trung. RenVM đặt mục tiêu trở thành network được cung cấp bởi 10.000 máy ảo (gọi là dark node) nhận thưởng để đổi lại sức mạnh tính toán và không gian lưu trữ của chúng. Dark node cho phép người dùng chuyển đổi giá trị BTC thành renBTC để BTC được bảo quản theo cách phi tập trung. Các dark node phải stake tối thiểu 100.000 Ren để được bảo mật và ngăn chặn hành động xấu như ăn cắp BTC.
Kế hoạch của Ren là phát hành mainnet (mạng chính) theo ba giai đoạn để ngày càng phi tập trung hóa giao thức. Hiện tại Ren đang trong giai đoạn thứ hai của kế hoạch, Mainnet SubZero phần lớn vẫn là tập trung. Greycore là group các node duy nhất chịu trách nhiệm về cơ chế thực thi và đồng thuận. Các thành viên mới được thêm vào khi SubZero Mainnet phát triển và group mạnh hơn. Họ đang triển khai nhanh chóng để sửa chữa các lỗi tiềm ẩn có thể phát sinh trong giai đoạn ban đầu.
tBTC
tBTC là một đối thủ cạnh tranh trực tiếp với renBTC và wBTC. tBTC được KEEP network thiết kế với mục tiêu được xác định rõ là duy trì trạng thái “hard money” (tiền khó kiếm) mà Bitcoin có. tBTC cũng được chuyển đổi theo tỷ lệ 1:1 trên Ethereum giống 2 loại trên.
Quá trình mint (đúc) và burn (đốt) của tBTC giống như quy trình lưu ký của họ. Nếu người dùng muốn mint tBTC, đầu tiên họ cần gửi đến smart contract (hợp đồng thông minh) yêu cầu địa chỉ ví để gửi BTC. Việc lưu ký phi tập trung được đảm bảo thông qua lựa chọn ngẫu nhiên những signer (người ký hợp đồng), những người sẽ tạo ra và theo dõi ví BTC. Những signer này phải gửi trái phiếu gấp 2 lần giá trị của BTC trong ETH để đảm bảo rằng họ sẽ không thể thực hiện các hành động ác ý nào như đem BTC ra ngoài hoặc lấy cắp. Có một bản update cho giao thức sắp tới được gọi là tBTC v2. Nó sẽ cho phép các node chỉ stake KEEP, và không yêu cầu ETH làm tài sản thế chấp để giảm bớt các ràng buộc kinh tế và phát triển network. Những signer được đền bù thông qua một khoản phí nhỏ do người dùng ký gửi trả. Group ký kết cung cấp bằng chứng rằng BTC đã được gửi và tBTC đã mint.
tBTC yêu cầu trình độ kỹ thuật cao hơn hầu hết các loại Bitcoin tổng hợp để tránh sai lầm có thể khiến người dùng mất tiền. Vậy nên tBTC chỉ có thể mint dựa trên kích thước do mạng chỉ định. Hiện tại, nó chỉ chấp nhận và xử lý các kích thước là 0,002, 0,01, 0,1, 0,2, 0,5 và 1,0 BTC. Whitepaper đã đưa ra ví dụ một sai sót thanh toán quá mức sẽ gây thiệt hại đáng kể cho người dùng.
BTCB
BTCB là tài sản cố định Bitcoin của Binance Smart Chain (BSC) cho phép holder sử dụng Bitcoin trong các giao thức DeFi của BSC. BTCB là token BEP2/ BEP20, có thể chuyển đổi qua lại từ BTC với chi phí thấp. BTCB tương tự như WBTC trên Ethereum vì tính chất tập trung liên quan đến quyền lưu ký của Binance và tin tưởng BTC gốc của người dùng. Binance cung cấp sự minh bạch với các khoản holding để người dùng biết rằng tỉ lệ 1:1 đang được duy trì. Hiện có khoảng 73.119 BTCB đang được lưu hành, tương đương khoảng 2,9 tỷ USD.
Người dùng BTCB có được lợi thế khi sử dụng BTC trong các giao thức BSC DeFi mà không bỏ lỡ cơ hội khi BTC tăng giá. Binance Smart Chain cung cấp nhiều dịch vụ DeFi permissionless tương tự như Ethereum, nhưng có phí giao dịch nhỏ hơn. Binance có tính tập trung nên người dùng sẽ nhận được các biện pháp bảo mật từ Binance và tất cả quỹ đã lock đều được bảo vệ bởi Secure Asset Fund for Users – SAFU (Quỹ tài sản bảo mật cho người dùng).
Quỹ SAFU được sử dụng như một khoản dự trữ khẩn cấp để bồi thường cho người dùng trong trường hợp xảy ra black swan (sự kiện không thể đoán trước, vượt quá những tình huống thường được dự kiến gây ra những hậu quả nghiêm trọng) chẳng hạn như một vụ hack.
xBTC
xBTC được phát hành bởi Haven Protocol vào ngày 04.05.2021. Đánh dấu tài sản crypto tổng hợp đầu tiên của giao thức. Chainlink là oracle được sử dụng để duy trì sự cố định của xBTC với BTC. Tỷ lệ neo thực sự của Chainlink vẫn chưa được xác định bởi nó hiện khôn g có sẵn trên thị trường, nhưng điều đó sẽ sớm thay đổi với sự tích hợp sắp tới của giao thức với THORChain.
Người dùng hiện có thể swap giữa xUSD và xBTC trong Haven Vault mà không cần đối tác, trượt giá, thanh khoản vô hạn với phí thấp và privacy (riêng tư, bảo mật) Monero-grade. Một người dùng vào đầu tháng 5 đã swap 1.2 triệu xUSD lấy 20.3 BTC trong sự bảo mật hoàn toàn với mức phí chỉ 3.600 xUSD.
Người dùng không cần sở hữu bất kỳ BTC nào để mint xBTC. Việc này đồng nghĩa không tổ chức nào quản lý BTC của người dùng để hưởng lợi từ các tiện ích của xBTC. Thay vào đó, xBTC được hỗ trợ bởi $XHV đóng vai trò tài sản thế chấp. Đây là điểm khác biệt chính giữa xBTC và các loại Bitcoin tổng hợp khác.
Tuân thủ chính sách hard money của Bitcoin và không tạo thêm Bitcoin lưu hành nên xBTC luôn giữ tỉ lệ 1:1 với Bitcoin. xBTC thực sự tạo ra nhiều Bitcoin lưu hành với thuộc tính riêng tư được bổ sung. Điều này khiến nó trở thành đối thủ cạnh tranh với Bitcoin. xBTC cung cấp cho holder quyền truy cập vào hành động giá BTC hoàn toàn bảo mật và xBTC sẽ có thể giao dịch trên toàn thế giới crypto khiviệc tích hợp THORChain sẽ sớm được thông qua. Có thể theo dõi nguồn cung xBTC lưu hành tại đây.
sBTC
sBTC là Bitcoin tổng hợp của Synthetix. Giống như xBTC, người dùng không cần sở hữu Bitcoin cơ bản. sBTC chỉ được hỗ trợ bởi token $SNX làm tài sản thế chấp. Hiện tại có khoảng 1.700 sBTC, tương đương 69.5 triệu đô la. Synthetix cho phép người dùng mint các tài sản tổng hợp như sBTC thông qua các pool debt (pool thanh khoản nợ công khai). Người dùng thế chấp token SNX và sau đó mint tài sản tổng hợp mà họ mong muốn.
Hiện tại, toàn bộ hệ thống Synthetix được tập trung hóa để đảm bảo an toàn hơn trước những đợt giảm giá mạnh của token gốc. sBTC lấy nguồn cấp dữ liệu giá từ Chainlink và chỉ có thể trade cho các tài sản Synthetix gốc khác mà không bị trượt giá. Các tài sản Synthetix khác gồm các tài sản được gắn với fiat money (tiền pháp định), các loại tiền mã hóa khác và hàng hóa.
sBTC hi vọng tạo ra nhiều Bitcoin hơn và đi ngược lại các thuộc tính hard money của Bitcoin tương tự như xBTC. Sự khác biệt là sBTC chỉ cung cấp cho holder quyền truy cập vào hành động giá của Bitcoin và chỉ có thể giao dịch trong mạng của chính nó. Trong khi xBTC có kế hoạch để tất cả tiền điện tử có thể truy cập thông qua tích hợp THORChain.
Tổng kết
Hiện tại có rất nhiều hình thức Bitcoin tổng hợp đang tồn tại. Mỗi loại có cách sử dụng, phương pháp mint hoặc quy trình lưu ký riêng. Hầu hết tập trung vào việc đưa Bitcoin gốc đến các blockchain khác để mở khóa giá trị của BTC và sử dụng nó trong các giao thức DeFi. Quyết định lựa chọn loại nào để sử dụng là tùy thuộc vào cá nhân hoặc tổ chức và mục đích sử dụng. Ngày càng có nhiều cách để chuyển và unlock giá trị BTC trên các blockchain. Điều này giúp giá trị BTC tăng lên cùng với giá trị của các giao thức DeFi mang lại cho thị trường crypto.
Nguồn: Messari
—
Theo dõi Facebook và Telegram Bitcoincuatoi để cập nhật những thông tin về tiền mã hóa!
Nhóm thảo luận: Facebook Group | Telegram Group
*Thông tin trong bài viết chỉ mang mục đích chia sẻ và cung cấp kiến thức, không phải là lời khuyên đầu tư. “Do your own research!” Hãy tự nghiên cứu trước khi đưa ra quyết định đầu tư.
