Như anh em đều biết, trong những năm qua, Stablecoin đã và đang dần trở thành một mảnh ghép cực kỳ quan trọng trong bất kỳ hệ sinh thái DeFi nào. Tuy nhiên, ít dự án nào tồn tại lâu dài và nhận được sự đón nhận từ cộng đồng. Vì vậy, khi một “chiến mã” như Near cho ra đời USN, đặc biệt là việc ra mắt Swappool và Farm USN trên Ref Finance, đã tạo nền một luồng quan tâm cực lớn từ cộng đồng.
USN đáp ứng đầy đủ các điều kiện quan trọng đối với bất kỳ Stablecoin nào: giao dịch nhanh chóng, chi phí thấp và ổn định. Anh em hãy cùng Bitcoincuatoi tìm hiểu xem đồng USN này thực sự có gì đặc biệt và tại sao nó lại có thể là tương lai của thị trường Stablecoin nhé.
Stablecoin là gì?
Có 4 loại Stablecoin chính trong thị trường tiền mã hóa:
- Backed by the US dollar: Được hỗ trợ bởi đồng đô la Mỹ như USDT, USDC,… Rủi ro sẽ liên quan đến cấu trúc tập trung của các tổ chức hỗ trợ các Stablecoin này.
- Backed and collateralized by crypto: Được hỗ trợ và thế chấp bởi tiền mã hóa như DAI,… Vấn đề chính là thế chấp cần thiết để hỗ trợ các loại tiền tệ như vậy, dẫn đến hiệu quả tài chính thấp.
- Semi-algorithmic: Bán thuật toán như FRAX. Một phần được thế chấp bằng tiền mã hóa và một phần phụ thuộc vào một loại tiền mã hóa khác giao dịch trên các sàn giao dịch. Một hệ thống khá phức tạp nên không được áp dụng rộng rãi.
- Fully algorithmic: Stablecoin thuật toán hoàn toàn như UST, FEI,… UST chính là ví dụ tốt nhất cho loại hình này, nó sẽ cung cấp cơ chế ổn định cho phép Terra giao dịch với USD.
Decentral Bank đang tận dụng một cách tiếp cận mới để thiết kế Stablecoin theo thuật toán bằng cách sử dụng phương pháp Currency Board để đảm bảo toàn bộ tài sản thế chấp với hiệu quả sử dụng vốn cho người dùng.
* Decentral Bank là một DAO quản lý tất cả các khía cạnh của Reserve Fund (Quỹ dự trữ) và các hoạt động chính của hợp đồng thông minh. DAO cũng có thể bỏ phiếu để stake phần NEAR của Quỹ dự trữ và phân phối phần thưởng staking cho người dùng của các giao thức tích hợp USN. Khi ra mắt, Decentral Bank sẽ nhận được khoản tài trợ từ Proximity Labs để khởi động thanh khoản ban đầu với giá đô la Mỹ trên CEX và DEX.
USN là gì?
Mới đây, DeCentral Bank vừa thông báo chính thức ra mắt stablecoin bán thuật toán đầu tiên của mình: USN
USN là một Stablecoin gốc Near được giữ giá mềm (soft-pegged) với USD, được hỗ trợ bởi Reserve Fund bao gồm NEAR và USDT. Cơ chế ổn định cốt lõi của USN bao gồm khả năng tự ổn định giá trên chain và Reserve Fund dựa trên nguyên tắc Currency Board (Bảng tiền tệ). Kết hợp với tiềm năng tăng trưởng của UST và khả năng giữ giá chắc chắn của FRAX,
Theo đó, USN được định vị là một trong những cách hiệu quả nhất để tăng tốc tính thanh khoản trong hệ sinh thái Near, cũng như tăng thêm tiện ích của token NEAR. Các smart contract và Reserve Fund của USN do Decentral Bank DAO quản lý.
Điểm nổi bật của USN
Thu hút thanh khoản
USN là một sản phẩm sẽ giúp Near thu hút thanh khoản cho hệ sinh thái. Bản thân Near hiện đã và đang hoàn thiện những mảnh ghép của nó và Stablecoin chắc chắn sẽ là một nhân tố mang lại sức mạnh và dòng tiền về cho hệ sinh thái. Anh em có thể nhìn vào mức APR mà USN “tiết lộ”, đây là một con số quá hấp dẫn so với mặt bằng chung trên thị trường.
USN có thể cung cấp APR lên đến 20% ngay từ đầu, tùy thuộc vào tỷ lệ thế chấp, cơ chế phân phối (cách phần thưởng staking được quy đổi cho USN), lãi suất tính cho người vay và các ưu đãi khai thác thanh khoản.
Cung cấp các use case khác cho NEAR
Khi mint USN, người dùng cần phải lock NEAR. Điều này khiến số lượng token bị burn giảm đi đáng kể, từ đó giảm áp lực bán. Khi càng có nhiều USN đang lưu hành, thì càng có nhiều NEAR sẽ bị lock làm tài sản thế chấp.
Cơ chế này vừa giúp làm giảm nguồn cung, vừa giúp tài sản thế chấp để mint USN được sử dụng để tạo ra lợi tức và vì thế lợi tức không phụ thuộc vào nhu cầu vay. Cuối cùng, cơ chế này cũng tạo ra một vòng lặp tích cực. Càng nhiều USN được mint, thì càng có nhiều NEAR bị lock làm tài sản thế chấp, điều này làm giảm nguồn cung, tăng giá và tạo ra nhiều lợi nhuận hơn.
Bên cạnh đó, USN sẽ luôn có một lượng NEAR được stake cao hơn nhiều để thế chấp cho Stablecoin. Do đó, USN không thể phát triển nhanh hơn tài sản thế chấp (NEAR), chúng phải phát triển cùng nhau. Miễn là USN được overcollateralized và phần thưởng stake bằng tài sản thế chấp này vượt quá 20%, thì APR +20% của USN sẽ có thể trở nên độc lập và bền vững theo thời gian.
Giúp người dùng hạn chế phụ thuộc vào các loại Stablecoin khác
Như anh em đều biết, không gian DeFi có tính liên kết cao, điều đó có nghĩa là sự thất bại hay sụp đổ của một nhân tố có thể gây ra hiệu ứng domino đối với những thành phần khác trong hệ thống. Stablecoin cũng vậy, đã từng có những scandal về USDT fud, UST death spiral, depegs,… mặc dù đằng sau những dự án này đều có đội ngũ lớn nhưng chúng ta cũng không thể chắc chắn nó an toàn 100%.
Việc Near phát triển Stablecoin của riêng nó là một ý tưởng hay, vì nếu các Stablecoin khác sụp đổ, Near vẫn có thể tránh được hiệu ứng domino đến với mình.
Cơ chế của USN
Cơ chế ổn định cốt lõi của USN dựa vào smart contract trên mainchain, cho phép trao đổi NEAR sang USN theo tỷ giá NEAR/USD hiện tại. USN duy trì giá chốt (peg) của mình thông qua smart contract cho phép swap NEAR/USN không bị trượt giá cùng mức hoa hồng thấp. Ngay khi USN mất peg, các bên kinh doanh chênh lệch giá sẽ khai thác chênh lệch giá giữa smart contract trên chuỗi và các sàn giao dịch cho đến khi USN quay trở lại mức peg của nó.
Tương tự như LUNA và UST, để duy trì peg giá, NEAR được sử dụng để hấp thụ sự biến động của USN. Theo đó 1 USN có thể đổi lấy số lượng NEAR trị giá 1 USD.
Vì vậy, một không gian chênh lệch giá sẽ được tạo ra:
- Khi USN = $0.99, mọi người có thể mua 1 USN và đổi nó lấy NEAR trị giá $1, tạo ra lợi nhuận là $0.01.
- Khi USN = $1.01, mọi người có thể đổi 1 đô la NEAR lấy 1 USN, sau đó bán với giá $1.01 để thu lợi nhuận $0.01.
Sự khác biệt ở đây là khi 1 USD LUNA được mint thành 1 UST, LUNA sẽ bị burn và phá hủy, trong khi NEAR thì không. NEAR tham gia vào quá trình mint USN sẽ được gửi vào Reserve Fund của giao thức thay vì bị phá hủy, trở thành một phần hỗ trợ USN.
Ban đầu, USN sẽ được thế chấp kép bằng cả NEAR và USDT, giai đoạn sau đó được tổng hợp trên Stableswap của Ref Finance và các CEX khác để đảm bảo peg của USN với đồng đô la trên thị trường mở. NEAR được sử dụng để tạo ra USN sẽ được chuyển vào Reserved Fund, được tự động cân bằng để duy trì tỷ lệ luôn lớn hơn 100%.
*Thiết kế ổn định của USN có nghĩa là trong trường hợp xấu nhất, Decentral Bank có thể mua lại toàn bộ số USN đã từng phát hành.
Về việc staking, USN sẽ tự động tạo ra lợi nhuận dựa trên phần thưởng staking NEAR. Nói cách khác, lợi suất tối thiểu USN = APY cho việc staking NEAR (~ 11%). Nếu NEAR tăng giá hoặc nhu cầu USN tăng, số tiền được giữ trong khoản dự trữ sẽ tăng lên và APY sẽ cao hơn. Theo mô tả của Decentral Bank, tỷ suất sinh lợi ban đầu sẽ rơi vào khoảng 20% (phỏng đoán để thu hút một số người đang stake UST), và các dự án DeFi của bên thứ ba cũng sẽ được tích hợp trong tương lai, để USN có nhiều cơ hội tăng doanh thu hơn.
Khác với UST, vì USN không có lợi suất cố định, điều này có thể khiến nhiều người thất vọng. Tuy nhiên, nếu anh em nhìn vào mức APY Anchor hỗ trợ hàng năm (~20%) được tính bằng dự trữ đồng đô la của mình, thì sẽ thấy USN có vẻ ít rủi ro hơn rất nhiều.
Khả năng chống lại rủi ro của USN cũng tương đối mạnh, nhờ vào cơ chế dự trữ. Nếu giá NEAR giảm, giao thức sẽ sử dụng Stablecoin trong kho dự trữ để mua thêm NEAR. Và nếu có quá nhiều người bán USN, USN sẽ lấy nó bất cứ lúc nào. Việc này hỗ trợ kép cho cả NEAR và Stablecoin.
Quản lý kho bạc (Treasury Management)
Quản lý Kho bạc là một tập hợp các nguyên tắc và hoạt động nhằm liên tục hỗ trợ số dư của Reserve Fund và giữ tỷ giá USN/USD. Việc quản lý Kho bạc là hoàn toàn tự động, với sự quản lý của DAO được trao quyền để điều chỉnh các thông số.
Việc quản lý Kho bạc bao gồm:
- Quản lý quỹ dự trữ NEAR và Stablecoin.
- Quản lý lãi vốn từ Reserve Fund.
USN giữ được peg bằng cách nào?
USN giữ được peg với đô la Mỹ thông qua khả năng tự chênh lệch giá trên chuỗi (on-chain arbitrage) và nhờ Reserve Fund, một phần trong số đó được gửi dưới dạng thanh khoản trong các pool StableSwap. Trong đó:
- On-chain arbitrage: USN giữ giá peg thông qua smart contract cho phép giao dịch NEAR/USN với mức trượt giá bằng 0 và mức phí siêu thấp. Chỉ cần USN bị mất peg, các bên kinh doanh chênh lệch giá sẽ khai thác điều này cho tới khi USN quay lại tỉ giá peg của nó.
- Reserve Fund: USN ban đầu được thế chấp kép bởi NEAR và USDT thông qua USN Reserve Fund. Quỹ dự trữ USN dựa trên nguyên tắc Currency Board (Bảng Tiền tệ) và tự động cân bằng để duy trì thế chấp cho USN với tỷ lệ luôn lớn hơn 100%.
- Currency Board: Decentral Bank đã quyết định sử dụng mô hình cổ điển của Currency Board để hỗ trợ sự ổn định của tỷ giá hối đoái USN. Currency Board là một cơ quan quản lý tiền tệ cũng như một nguyên tắc được yêu cầu để duy trì tỷ giá hối đoái cố định giữa các loại tiền tệ.
- StableSwap: Sau khi một Stablecoin liquidity pool đã được gửi vào StableSwap, hệ thống sẽ tự động cân bằng các bộ phận cấu thành của nó và giữ tỷ giá hối đoái của các Stablecoin được cung cấp ở mức 1:1. Hợp đồng của Decentral Bank sẽ deposit USN trong pool với các Stablecoin khác từ Reserve Fund vào pool thanh khoản trong StableSwap, và sử dụng nó như một trong những công cụ quan trọng để giữ tỷ giá USN.
Tức là, trong trường hợp cực đoan nhất, Decentral Bank có thể mua lại toàn bộ lượng USN từng phát hành ra trên thị trường và trong Reserve Fund vẫn còn lại khoản dự trữ ban đầu tương đương với lượng USN từng phát hành cộng với phần trăm thu nhập tích lũy được.
Reserve Fund hoạt động như thế nào?
Như đã đề cập ở trên, Reserve Fund của USN được xây dựng ngay từ đầu dưới dạng thế chấp kép (2: 1) – 100% USN có sẵn dưới dạng NEAR và các loại Stablecoin khác.
Sau khi thành lập, Reserve Fund sẽ nhận được nhiều NEAR hơn cùng các loại Stablecoin như sau:
- NEAR sẽ được cung cấp bởi:
- Thị trường mở bán USN thông qua smart contract trên chuỗi chính.
- Bán USDT từ Reserve Fund như một phần của quy trình tái cân bằng Kho bạc.
- USDT sẽ được cung cấp bởi:
- Bán USN để lấy USDT như một phần của pool thanh khoản trên StableSwap của Ref Finance.
- Bán một cổ phiếu NEAR từ Reserve Fund.
Ngoài ra, hoạt động kinh doanh chênh lệch giá chính của US/NEAR dựa trên smart contract trên chuỗi chính vẫn sẽ cung cấp đòn bẩy bổ sung trong việc cân bằng tỷ giá hối đoái của USN/USDT.
Tương lai của Stablecoin USN
USN chắc chắn sẽ là mảnh ghép Stablecoin chính trên Near. Hiện tại, thị trường ngách của Stablecoin trên Near (không bao gồm Aurora) đã có các Stablecoin như DAI, USDC, USDT, cUSD,… với tổng vốn hóa của Stablecoin rơi vào khoảng $60M (tính đến thời điểm viết bài). So với các hệ sinh thái khác như Solana, Avax, Terra, Arbitrum (tất cả >$1B trở lên), có vẻ như ngách Stablecoin trên Near vẫn chưa được phát triển. Và đặc biệt hơn, Near vẫn chưa có Stablecoin gốc.
Trong các DeFi layer, Stablecoin được xem là layer cơ bản – là huyết mạch của một hệ sinh thái. Hệ sinh thái muốn phát triển cần có một Stablecoin đủ lớn. Việc sử dụng Stablecoin nhằm thúc đẩy hệ sinh thái của Near sẽ dễ dàng thu hút người dùng và dòng tiền vào đây hơn rất nhiều. Rõ ràng, việc bắt người dùng phải sử dụng Stablecoin trong các hoạt động như giao dịch AMM, Lending, Yield Farming,… sẽ khó hơn nhiều so với việc quảng cáo rằng “Đây là khoản tiết kiệm lên đến 20%/năm”. Bằng chứng là TVL của Anchor trên Terra đã tăng gấp x28 lần TVL chỉ trong 1 năm phát triển.
Sở hữu Stablecoin USN như thế nào?
Hiện tại, anh em có thể mua USN thông qua các cách sau:
- Mua USN bằng NEAR với giá trị 1 USN bằng $1 NEAR tại NEAR wallet: https://wallet.near.org/
- Sử dụng USDT để mua USN thông qua StableSwap của Ref Finance.
- Trong tương lai, anh em có thể mua trực tiếp USN trên các sàn tập trung (CEX) và các Blockchain khác.
USN được dùng để làm gì?
- Tích hợp với DeFi: Việc tích hợp USN đang diễn ra trên các giao thức DeFi trên NEAR và Aurora. Mục tiêu chính là tích hợp với các Blockchain và mọi giao thức DeFi trong tương lai.
- Tích hợp CEX: USN được niêm yết trên các sàn giao dịch tập trung lớn (CEX) trong tương lai gần.
- Tích hợp ở cấp độ giao thức: USN sẽ được thêm vào làm tài sản gốc trên NEAR, sử dụng cho trả phí gas cũng như chi phí lưu trữ
Lộ trình dự án
| GĐ1 | Decentral Bank nhận được một khoản tài trợ để hỗ trợ giai đoạn khởi động và thanh khoản ban đầu trên Ref Finance. |
| GĐ2 | Tích hợp USN trên các giao thức khác nhau trong hệ sinh thái NEAR. |
| GĐ3 | Tích hợp USN trên CEXs. |
| GĐ4 | Mở rộng đa chuỗi. |
| GĐ5 | Tích hợp cấp độ giao thức của USN làm tài sản gốc trên NEAR để được sử dụng làm phí lưu trữ và phí gas. |
Lời kết
Cuộc chiến giữa các Stablecoin thuật toán ngày càng trở nên hấp dẫn khi những Stablecoin này đều tung ra nhiều điểm đặc biệt riêng cùng mức APR cao ngút. Tuy nhiên, để tồn tại trong thị trường này, một chiến binh cần thể hiện khả năng và sức bền của mình để có được sự công nhận của cộng đồng. Và USN cũng vậy. Với một mạng lưới đang và sẽ bùng nổ như Near, việc hoàn thiện mảnh ghép Stablecoin là vô cùng quan trọng. Nhưng để USN có được những use case phù hợp và thu hút dòng tiền từ nhà đầu tư, NEAR sẽ cần thêm thời gian và phát triển trong thời gian tới.
Camille
—
* Thông tin trong bài viết chỉ mang mục tiêu chia sẻ và cung cấp kiến thức, không phải là lời khuyên tài chính. “Do your own research!” Hãy tự nghiên cứu trước khi đưa ra quyết định đầu tư.
