Ethereum – một nền tảng cực kỳ phổ biến để phát triển các ứng dụng phi tập trung (DApps). Tuy nhiên, sự gia tăng về lưu lượng người dùng trở nên rất lớn trong những năm gần đây, khiến mạng lưới đã bị đẩy đến mức cực hạn, chi phí giao dịch tăng vọt và gây ra tắc nghẽn nghiêm trọng.
Vì vậy một giải pháp Layer-2 ra đời và được kỳ vọng sẽ giải quyết những vấn đề còn tồn động trên Ethereum khi cho phép người dùng giao dịch nhanh hơn với một chi phí thấp hơn và Arbitrum chính là một công nghệ như vậy. Nếu bạn vẫn còn đang tự hỏi “Arbitrum là gì?” thì hãy cùng Bitcoincuatoi tìm hiểu qua bài viết dưới đây!
Arbitrum là gì?
Ra mắt vào ngày 31/8/2021 bởi Offchain Labs, Arbitrum là một giải pháp layer 2 được thiết kế để giải quyết các vấn đề tắc nghẽn trên Ethereum. Bên cạnh đó, Arbitrum cũng được xây dựng để giải quyết một số thiếu sót của các hợp đồng thông minh dựa trên Ethereum hiện tại như hiệu quả kém và chi phí thực thi cao.
Arbitrum được thiết kế để cho phép khả năng xử lý nhiều giao dịch hơn, giảm chi phí và có tốc độ xác nhận giao dịch nhanh hơn Layer 1, trong khi vẫn được kế thừa tính bảo mật từ Layer 1 của Ethereum.
Arbitrum lên kế hoạch sẽ cung cấp 3 giải pháp mở rộng bao gồm:
- Rollup (OPU): Giống như các sidechains nâng cao, non-custodial, giải pháp này giúp mở rộng đáng kể khả năng thông lượng của mạng chính Ethereum. Cho đến nay, Arbitrum có 04 loại rollup chính: Optimistic Rollups, zkRollups, Plasma và Validium.
- State Channels: Yêu cầu người dùng gửi Snapshot trạng thái của Ethereum vào một Multi-sign Contract. Trạng thái này sẽ chứa dữ liệu quan trọng như số dư của địa chỉ. Một hệ thống như vậy cho phép thực hiện các giao dịch off-chain (ngoài chuỗi) miễn phí với tính hoàn thiện tức thì và quyền riêng tư cao cấp.
- Sidechains: Các blockchain độc lập với các quy tắc đồng thuận độc lập của riêng chúng, nơi các giao dịch Ethereum có thể được chuyển đến một cách có giám sát để giảm gánh nặng cho mạng chính Ethereum.
Arbitrum hoạt động như thế nào?
Hệ thống Arbitrum được cấu tạo bởi 3 thành phần chính:
- EthBridge: Quản lý các hoạt động của inbox/ outbox và thỏa thuận Rollup. Nó lưu thông tin giao dịch trong Inbox và thông tin này sẽ được đồng bộ hóa với ArbOS để thực hiện.
- Môi trường thực thi AVM: Được thực hiện trên Layer-2, mô phỏng môi trường thực thi EVM trên máy ảo.
- ArbOS: Thực hiện quá trình mô phỏng.
Tất cả các giao dịch trong Arbitrum trước tiên được gửi đến Layer-1, sau đó chuyển sang ArbOS để thực hiện. Nó thực hiện mô phỏng EVM cho hầu hết các phần và toàn bộ quá trình này được thực hiện trên AVM.
Cụ thể hơn, nếu bạn muốn gửi một giao dịch thông qua Arbitrum, bạn chỉ cần gửi nó đến một trong các hợp đồng của EthBridge có tên là “Inbox”. Ngược lại, có một hợp đồng “Outbox” nhận dữ liệu từ Arbitrum và thêm nó vào Ethereum blockchain. Tất cả các đầu vào và đầu ra cho EthBridge đều công khai và có thể xác minh được, vì vậy Ethereum biết và xác minh tất cả các hoạt động off-chain
Điểm nổi bật của Arbitrum
Arbitrum sử dụng một kỹ thuật được gọi là rollups để ghi lại các giao dịch đã gửi trên chuỗi chính Ethereum và thực hiện chúng trên một sidechain layer 2 chi phí thấp, có thể mở rộng trong khi tận dụng Ethereum để đảm bảo kết quả chính xác. Nghĩa là phần lớn quá trình xử lý giao dịch được hoàn thành trên layer 2 và kết quả của việc này được ghi lại trên chuỗi chính – cải thiện đáng kể tốc độ và hiệu quả.
Bên cạnh đó, sự khác biệt của Arbitrum còn nằm ở các yếu tố:
Khả năng tương thích EVM cao
Arbitrum được coi là một trong những phần mềm tổng hợp tương thích với EVM nhất. Nó tương thích với EVM ở cấp bytecode và bất kỳ ngôn ngữ nào có thể biên dịch sang EVM đều hoạt động hiệu quả – chẳng hạn như Solidity và Vyper.
Điều này giúp dễ dàng phát triển, vì các nhà phát triển không cần phải hiểu rõ về một ngôn ngữ mới trước khi xây dựng trên Arbitrum.
Công cụ mạnh mẽ dành cho nhà phát triển
Đội ngũ phát triển Arbitrum đang làm việc để giảm thiểu các rào cản gia nhập khi xây dựng giải pháp layer 2. Do đó, họ đã tạo ra tài liệu phát triển toàn diện cho Arbitrum và các nhà phát triển có thể bắt đầu sử dụng công cụ hiện có cho Ethereum.
Phí giao dịch thấp
Là một giải pháp mở rộng quy mô Layer 2 cho Ethereum, Arbitrum không chỉ được thiết kế để tăng cường thông lượng giao dịch của Ethereum mà còn giảm thiểu phí giao dịch đồng thời.
Nhờ công nghệ rollup cực kỳ hiệu quả, Arbitrum có thể cắt giảm phí xuống chỉ bằng một phần rất nhỏ so với những gì chúng có trên Ethereum, trong khi vẫn cung cấp đủ ưu đãi cho người xác nhận.
Khởi chạy công bằng
Arbitrum đã chạy một số testnet kể từ tháng 10 và hiện đang hoạt động trên mainnet dành cho các nhà phát triển. Không giống như nhiều giải pháp mở rộng quy mô Layer 2 khác, Arbitrum không có token tiện ích gốc của riêng mình.
Hệ sinh thái phát triển tốt
Arbitrum đã và đang làm việc với nhiều dự án cơ sở hạ tầng và DApp Ethereum, bao gồm Uniswap, DODO, Sushi và hàng chục dự án khác.
Ưu và nhược điểm của Arbitrum?
Ưu điểm
Cách tiếp cận “multi-round rollup” cho phép Arbitrum giảm đáng kể chi phí liên quan đến Fraud Proofs. Dự án hướng tới một giải pháp chi phí thấp hơn với khả năng ứng dụng rộng rãi hơn (hỗ trợ cho các txns phức tạp).
Tương thích hoàn toàn với máy ảo của Ethereum (EVM), trải nghiệm giống với trải nghiệm khi làm việc với các smart contract trên L1 và tương thích với các công cụ ETH. Ngoài ra, Arbitrum có thể thực thi EVM code trực tiếp, thậm chí không cần phải biên dịch lại các smart contract.
Thời gian rút tiền trên Arbitrum cũng thấp hơn các giải pháp Rollup khác (1 ngày trên Arbitrum, 1-2 tuần trên Optimism). Dự án đang tiếp cận một số giải pháp khác để giảm thời gian rút tiền xuống thấp hơn (Connext).
Nhược điểm
Cách tiếp cận “multi-round rollup” cũng khiến cho quá trình xử lý tranh chấp mất nhiều thời gian hơn.
Arbitrum tham vọng khi lên kế hoạch hỗ trợ nhiều giải pháp mở rộng khác (side chains và Channels), quá trình chuyển đổi phức tạp giữa các giải pháp này là một vấn đề và mình vẫn chưa thấy dự án nói gì nhiều về nó.
Các ứng dụng của Arbitrum
Bridge
Arbitrum Token Bridge cho phép người dùng di chuyển các token ETH và ERC-20 Ethereum để sử dụng trên Arbitrum One.
Sử dụng Arbitrum Token Bridge để đưa token từ Ethereum sang Arbitrum theo các bước sau:
Bước 1: Thêm Arbitrum vào Metamask.
Bước 2: Truy cập vào link: https://bridge.arbitrum.io/, sau đó chọn “Connect Wallet”.
Bước 3: Chọn tài sản mà bạn muốn chuyển.
Bước 4: Chọn “Deposit” và hoàn thành giao dịch trên Metamask.
Portal
Phần này giúp người dùng biết được các Dapp nào đang sử dụng công cụ tổng hợp của Arbitrum. Ví dụ như: 1inch, Amy, Alchemy,…
Explorers
Mainnet
Đây là công cụ explorer tương tự như Ethscan, giúp người dùng kiểm tra các Address, Txn Hash, Block, Token,…một cách chính xác và nhanh chóng.
Rinkeby
Đây cũng là công cụ explorer của nền tảng Arbitrum giúp kiểm tra Address, Txn Hash, Block, Token và Ens nhanh chóng và chính xác tuyệt đối.
Arbitrum Token
Tại thời điểm viết bài, Arbitrum chưa có kế hoạch mở bán token. Tuy nhiên, bạn vẫn có thể nhận token của Arbitrum bằng cách sử dụng nền tảng và chờ đợi một đợt Airdrop.
Offchain Labs từng tuyên bố rằng họ không có kế hoạch khởi chạy token Arbitrum riêng biệt, có nghĩa là tất cả phí giao dịch sẽ được thanh toán bằng ETH ngay cả khi chúng được hoàn thành trong Arbitrum One mainet. Vì mục tiêu chính của giao thức layer 2 này là cải thiện hiệu quả của mạng Ethereum, việc giảm mức độ tắc nghẽn trong mạng có thể dẫn đến việc tăng cường áp dụng Ethereum blockchain làm cơ sở hạ tầng mà các Dapps sẽ được xây dựng.
Hệ sinh thái Arbitrum
Có 4 mảng chính trong hệ sinh thái:
- Wallets: Coinbase Wallet, Huobi Wallet, MathWallet, MetaMask, Zapper,…
- Dapps: 1inch, Uniswap, Perpetual Protocol, Dodo, FutureSwap,…
- Tools: Band Protocol. Chainlink, The Graph,…
- Bridges: Ren Bridge, Celer Cbridge, Connext,…
Đội ngũ phát triển và các quỹ đầu tư, đối tác
Đội ngũ phát triển
Ed Felten – Co-founder & Chief Scientist: Từng là giáo sư Computer Science và Public Affairs tại Đại học Princeton, và có kinh nghiệm 2 năm phục vụ tại Nhà Trắng với tư cách là Phó Giám đốc Công nghệ Hoa Kỳ và cố vấn cấp cao cho tổng thống.
Harry Kalodner – Co-founder & CTO: Nghiên cứu về kinh tế, tính ẩn danh và khả năng tương thích khuyến khích của tiền mã hóa.
Steven Goldfeder – Co-founder & CEO: Bằng tiến sĩ tại Đại học Princeton. Và là đồng tác giả của “Bitcoin and Cryptocurrency Technologies”, cuốn sách giáo khoa hàng đầu về tiền mã hóa.
Quỹ đầu tư và đối tác
Arbitrum đã thu hút được một số đối tác nổi tiếng, bao gồm Uniswap và Chainlink, đã cam kết sẽ hỗ trợ sớm cho dự án.
Arbitrum được đầu tư bởi Lightspeed Venture Partners, Coinbase Ventures, Polychain Capital, Ribbit Capital, Redpoint Ventures, Pantera Capital, Alameda Research và Mark Cuban.
Roadmap
- Bản phát hành đầy đủ của Beta 2: 28/05/2021
- Bản phát hành mainnet đầu tiên: 31/08/2021
- Arbitrum hỗ trợ Sidechain: dự kiến vào quý 1 năm 2022
Tương lai của Arbitrum
Có nhiều giải pháp mở rộng Layer-2 cho Ethereum, trong đó nổi bật nhất phải kể đến Polygon. Tuy nhiên, vị thế độc tôn của Polygon đang dần bị lung lay bởi sự xuất hiện của Arbitrum. Nền tảng này chứng tỏ mình là một đối khi đáng gờm trên sàn Mainnet khi có 2 VCs hàng đầu thị trường phía sau là Coinbase Ventures và Pantera.
Ngoài ra hệ sinh thái của Artribum hiện nay cũng đã đầy đủ những mảnh ghép quan trọng khiến nó trở thành một dự án hoàn toàn xứng đáng để đem lên bàn cân với Polygon. Người dùng có thể cân nhắc việc lựa chọn giữa 2 Layer-2 trong trường hợp hệ sinh thái kia có vấn đề.
Lời kết
Arbitrum là một giải pháp Layer-2 mở rộng quy mô sáng tạo và thân thiện với các nhà phát triển cho Ethereum. Sử dụng công nghệ Arbitrum Rollup mới, các nhà phát triển có thể triển khai các ứng dụng phi tập trung (dApps) với các công cụ và ngôn ngữ lập trình quen thuộc, với chi phí chỉ bằng một phần nhỏ so với Ethereum. Hơn nữa các giao dịch cũng được xác nhận nhanh hơn nhiều.
Trên đây là tổng quan về dự án Arbitrum. Nếu bạn thấy hữu ích và muốn trao đổi nhiều hơn thì hãy tham gia vào cộng đồng Bitcoincuatoi nhé.
Biên tập và tổng hợp – Bitcoincuatoi
—
* Thông tin trong bài viết chỉ mang mục tiêu chia sẻ và cung cấp kiến thức, không phải là lời khuyên tài chính. “Do your own research!” Hãy tự nghiên cứu trước khi đưa ra quyết định đầu tư
