Ngày nay, các trang mạng xã hội web 2.0 như Twitter và Facebook đã khuếch đại sự phát triển của cộng đồng kỹ thuật số. Chuyển sang Web 3.0, các cộng đồng này đã nâng cấp lên bằng cách giới thiệu một đơn vị tiền tệ mới – token. Các token đầu tiên xoay quanh những nhân vật nổi tiếng (như nghệ sĩ EDM RAC). Cho dù đó là một nền tảng truyền thông xã hội được xây dựng sẵn hay một sự nghiệp nổi tiếng thì lúc đầu, các cộng đồng kỹ thuật số này cũng đều đòi hỏi một khối trung tâm để xây dựng xung quanh.
Ví dụ như các thành viên ở câu lạc bộ superfan có thể giao dịch mua bán token RAC của họ để kiếm thêm lợi nhuận. Có thể chủ sở hữu token sẽ giữ lại các đặc quyền độc quyền như vé lên sân khấu hoặc cơ hội cộng tác với nghệ sĩ. Dapper Labs có kế hoạch nâng cao tiện ích của các clip TopShots bằng cách tích hợp chúng vào một trò chơi thể thao giả tưởng – Hardcourt. Nhưng cuối cùng, trong hầu hết các trường hợp này, chỉ có một bên tạo ra và phần còn lại làm theo. Sự phát triển tiếp theo của các token cộng đồng cần phải mang tính tổng hợp và bao trùm hơn, tạo nên sự cộng sinh giữa các token, các thành viên và sự sáng tạo. Mô hình này nên phát triển từ dưới lên.
Cộng đồng DAO: Một cộng đồng kỹ thuật số mới
Các cộng đồng DAO giống như Friends with Benefits (FWB), thế nhưng BanklessDAO và PleasrDAO đã lật lại kịch bản. Thay vì một tổ chức mẹ ra lệnh cho đặc tính của cộng đồng và nắm bắt giá trị, các cộng đồng DAO sẽ tự tổ chức, vạch ra các nguyên tắc hướng dẫn của riêng họ và tạo ra/ nắm bắt giá trị của riêng họ. Cũng giống như trẻ em trưởng thành thành người lớn, các cộng đồng kỹ thuật số cũng vậy.
Các cộng đồng DAO thông thường sẽ được thành lập bởi những netizen (cư dân mạng) với mong muốn chia sẻ niềm đam mê, kỹ năng hoặc giá trị. Việc sở hữu token cộng đồng sẽ báo hiệu điều gì đó về chủ sở hữu trực tuyến. Một thành viên của BanklessDAO sẽ là 1 netizen rất khác so với một thành viên của FWB. Trong khi cái đầu tiên tập trung vào việc ủng hộ sự phát triển của DeFi và sứ mệnh Bankless; thì cái thứ hai có thể tìm kiếm văn hóa được quản lý và các cơ hội độc quyền để giao lưu offline.
Để minh họa việc “coi trọng” giá trị của cộng đồng mạng, hãy cùng xem xét các NFT và cụ thể là CryptoPunks. Đây rõ ràng là một tài sản không có hiệu quả, không phải là dòng tiền cũng không có tính thẩm mỹ phức tạp, nhưng tài sản này đã vượt trội hơn Ether trong 180 ngày qua. Sử dụng giá cả làm đại diện cho mong muốn phát triển rộng rãi với 10,000 avatar trong cộng đồng kỹ thuật số, trong tiền điện tử. Cryptopunk là hộ chiếu kỹ thuật số dành riêng cho tầng lớp tiền điện tử. Bởi vì punks không có “giá trị sản phẩm”, giá trị của chúng hầu như bắt nguồn từ mong muốn tiếp cận cộng đồng đó nên có thể xem đây là phí bảo hiểm cộng đồng.
Cộng đồng DAO: Động cơ độc lập có giá trị
Trong bối cảnh, quyền truy cập vừa là nhiên liệu động cơ là nguồn tài nguyên khan hiếm. Giá trị mà người ta đặt ra cho việc tiếp cận vừa là nguyên nhân vừa là hiệu quả của sức mạnh của cộng đồng. Nói một cách đơn giản hơn: cộng đồng thúc đẩy giá trị của việc tiếp cận, tạo ra nhu cầu hòa nhập và tiếp tục duy trì quy mô và sức mạnh của cộng đồng.
Để giải mã mối tương quan giữa sức mạnh của cộng đồng và giá trị của quyền truy cập cụ thể như thế nào, hãy xem xét mô hình phát triển theo cấp của FWB. FWB phát triển trên Discord — đó là nguồn nội dung cho cộng đồng. Khi Season 1 ra mắt, một thành viên cần 50 token FWB để được cấp quyền truy cập vào Discord. Khi các season trôi qua và cộng đồng được mở rộng quy mô, ngưỡng truy cập và các đặc quyền liên quan sẽ tăng lên. Đến Season 3 đã khởi động cách đây vài tuần, người dùng được yêu cầu phải có 75 FWB để truy cập và các thành viên tích cực sẽ được phân phối 2,000 FWB.
Những người tham gia Season 3 của FWB được hưởng lợi từ các đặc quyền như sự kiện IRL có kiểm soát (trong đời thực), nội dung phụ cao cấp và hướng dẫn được tuyển chọn. FWB Gatekeeper™, một giải pháp bán vé Web3 để truy cập có kiểm soát đến các địa điểm và sự kiện, đã được ra mắt tại sự kiện EthCC của DAO. Bởi vì quyền truy cập được thực hiện dần dần và khan hiếm hơn theo chương trình, một trong những đặc quyền này chắc chắn là độc quyền.
BanklessDAO là một phần mở rộng của sứ mệnh truyền bá thông qua bản tin Bankless và podcast: tự do tài chính và chủ quyền đối với tài sản. Mặc dù BanklessDAO theo đuổi các mục tiêu khác với FWB, nhưng nó có cách tiếp cận tương tự. Các thành viên chỉ được cấp toàn quyền truy cập vào Discord của DAO khi họ có được 35,000 token BANK. Khi gia nhập, hội viên sẽ có các đặc quyền bao gồm các chương trình chăm sóc sức khỏe của công ty và quà tặng NFT dành riêng.
Ngoài ra, những người đóng góp nhiều sẽ được tham gia vào các hội chuyên biệt trong DAO. Mỗi người chịu trách nhiệm lập bản đồ và hoàn thành các mục tiêu trong một số lĩnh vực nhất định như kho bạc hoặc văn bản. Chương trình tài trợ trợ cấp cho các dự án thành viên nhằm thúc đẩy lợi ích của DAO. BanklessDAO đã đạt đến đỉnh cao trong một sản phẩm tài chính trực tuyến được gọi là chỉ số BED, bao gồm các phần bằng nhau bitcoin, ether và DeFi Pulse Index (một sản phẩm chỉ số khác do Index Co-op tạo ra).
Cách một token có thể tăng hiệu ứng mạng
Các DAO cộng đồng phát triển giống như cách mà các giao thức kinh tế tiền điện tử khác làm. Họ thường tự khởi động bằng cách trợ cấp và do đó tăng tốc phát triển mạng bằng cách phân phối token cho những cá nhân thể hiện một số cam kết với mạng. Điều này tương tự như chiến thuật Web 2.0 “chớp nhoáng”, hoặc nhận lỗ trong thời gian ngắn để tăng cường lãi trong thời gian dài.
Forefront ($FF), công ty tổng hợp tài nguyên DAO và Friends with Benefits ($FWB), một cộng đồng lấy văn hóa làm trung tâm DAO, cả hai đều phân bổ token kho bạc cho các thành viên thay mặt cộng đồng hoàn thành các mục tiêu. Các mục tiêu bao gồm từ các bài đăng blog quảng cáo ngắn đến thiết kế huy hiệu POAP (Proof-Of-Attendance-protocol) cho các sự kiện đến xây dựng bot Discord.
Những đóng góp như vậy có vẻ là viễn vông, nhưng những cam kết này sẽ tăng dần theo thời gian. Khi nhu cầu gia nhập DAO tăng lên, các token cộng đồng sẽ tăng giá trị. Khi giá trị của token tăng lên, những người trong cuộc càng được khuyến khích cải thiện tiện ích và nội dung trong mạng để thu hút thành viên mới.
Nếu các thành viên có thể mở rộng quy mô một cách hiệu quả, những người bên ngoài sẽ bị thu hút bởi mạng lưới và tiện ích. Các hiệu ứng mạng DAO có khả năng mạnh hơn các hiệu ứng mạng Web2. Mạng Web2 trích xuất giá trị có thể phát triển hệ sinh thái một cách đồng bộ. Thay vì được tái đầu tư, giá trị đó được nền tảng nắm bắt, thoát khỏi hệ thống. Các DAO được điều hành bởi những người sở hữu token có thể thu hoạch thành quả lao động của họ và tiếp tục xây dựng cơ sở hạ tầng cần thiết cho sự tăng trưởng.
Định giá các token và cộng đồng DAO
Bản chất bên lề của các token cộng đồng như $FWB làm cho các token như vậy khó có giá trị. Giá trị nội tại của tính độc quyền bị xói mòn khi cộng đồng phát triển hoặc trở nên “vô cơ”. Vì vậy, trong khi các giao thức DeFi như Compound tìm kiếm vốn từ tổ chức, thì việc các nhà đầu tư tổ chức chấp nhận các token cộng đồng này không nhất thiết phải là trạng thái kết thúc hợp lý hoặc mong muốn.
Ngay cả khi có quyền truy cập vào Discord, vẫn có thể không tìm ra được bản chất của các cộng đồng kỹ thuật số này. Làm thế nào để một nhà đầu tư có thể tổng hợp hàng nghìn chủ đề trong một Discord cộng đồng thành một luận điểm về tiềm năng tăng trưởng và thu nhập lâu dài của token cộng đồng? Làm thế nào để người ta định lượng được sức mạnh sáng tạo và năng suất tổng hợp của cả một cộng đồng? Ở giai đoạn này, mô hình chiết khấu dòng tiền hầu như không được áp dụng và hầu hết các chỉ số định giá truyền thống đều đi ngang.
Nhưng đây là trường hợp áp dụng cho hầu hết các tổ chức vì lợi nhuận non trẻ, theo mạng lưới hoặc theo cách khác. Khi các DAO trong cộng đồng trưởng thành, họ sẽ thử nghiệm với các dự án, một số dự án sẽ tạo ra thu nhập. Chỉ số Bankless BED hiện tính phí quản lý. FWB có thể kiếm tiền từ ứng dụng bán vé web3 của mình. Các DAO cộng đồng khác bán NFT của các thành viên, chuyển một phần số tiền thu được vào kho bạc. Cho dù thông qua các sản phẩm do nội bộ sáng chế hay bán tài sản ngân khố, kho bạc của các cộng đồng thành công sẽ phát triển.
Để các token duy trì giá trị trong thời gian dài, những khoản lợi nhuận này cần được phân phối bằng cách nào đó. Các cộng đồng DAO có thể sẽ tránh phân phối trực tiếp cho người sở hữu token trong thời gian gần và trung hạn.
Các cộng đồng có thể trợ cấp hàng hóa và dịch vụ tùy theo số lượng token mà một thành viên sở hữu. Trong mọi trường hợp, các cộng đồng DAO sẽ phân quyền nhiều nhất có thể bằng cách thu gọn các chức năng trung tâm. Bằng cách trao lại hệ sinh thái cho các thành viên của mình, các DAO đồng thời củng cố niềm tự hào của cộng đồng và giảm bớt tỷ lệ cược mà các nhà quản lý gắn nhãn token cộng đồng của họ là bảo mật.
Nếu một cộng đồng DAO có thể phát triển mạnh trong thị trường tăng và giảm, thì token gốc của nó cũng có thể chứng minh khả năng phục hồi. Các cá nhân có nhiều kỹ năng phù hợp với thời đại thông tin, được phân bổ trên toàn thế giới, sẽ ngày càng xác định không phải dưới một lá cờ, mà dưới một token duy nhất.
Biên tập và tổng hợp – Bitcoincuatoi
—
Theo dõi Facebook và Telegram Bitcoincuatoi để cập nhật những thông tin về tiền mã hóa!
Nhóm thảo luận: Facebook Group | Telegram Group
* Thông tin trong bài viết chỉ mang mục tiêu chia sẻ và cung cấp kiến thức, không phải là lời khuyên. “Do your own research!” Hãy tự nghiên cứu trước khi đưa ra quyết định đầu tư.
