Các giao dịch trên Ethereum rất chậm và tốn kém. Trong nhiều trường hợp, phí gas liên quan đến các giao dịch hoán đổi nhỏ trên DEX có thể đắt hơn giá trị của giao dịch hoán đổi đó. Riêng trong năm 2021, phí Ethereum đã tăng 845% so với năm trước do Ethereum network đã hoạt động hết công suất. Kể từ tháng 1 năm 2020, công suất block trung bình đã tăng từ ~70% lên mức duy trì 98%. Bởi vì điều này, các giải pháp mở rộng quy mô đã trở nên quan trọng.
Các giải pháp mở rộng quy mô được chia thành hai loại chính: Layer 1 (L1) và Layer 2 (L2). Mở rộng quy mô L1 đề cập đến các kỹ thuật để tăng năng xuất trong chuỗi của Ethereum bằng cách thực hiện các thay đổi đối với kiến trúc của Ethereum. Mở rộng quy mô L2 đề cập đến các kỹ thuật mở rộng quy mô Ethereum bằng cách đưa quá trình tính toán và giao dịch ra khỏi chuỗi cơ sở Ethereum sang Layer 2.
Mặc dù có nhiều giải pháp mở rộng quy mô L2 hiệu quả trên đỉnh Ethereum, nhưng một trong những giải pháp đáng chú ý nhất là Optimism được hỗ trợ bởi a16z. Bằng cách chạy tính toán ngoài chuỗi, Optimism có thể giảm 10.000% phí gas Ethereum trở lên và tăng thông lượng lên đến 200 lần.
Sơ lược về Optimism?
Optimism, trước đây được gọi là Plasma Group, là team đứng đằng sau sự phát triển của Optimism Rollups. Rollups là các hợp đồng thông minh trên Ethereum làm cầu nối giữa chuỗi chính Ethereum và L2. Rollups (bản tổng hợp) nhận dữ liệu giao dịch từ chuỗi chính Ethereum rồi gửi dữ liệu đó đến L2, nơi quá trình tính toán diễn ra và sau đó nhận kết quả của phép tính L2. Điều quan trọng cần lưu ý là có hai biến thể của Rollups: Optimistic Rollups và ZK-Rollups. Optimism chỉ sử dụng Optimism Rollups.
Trên Optimism, các giao dịch được gửi đến L2 được tiếp nhận bởi Sequencers – những người có trách nhiệm thực hiện chính xác các giao dịch đã nhận. Sequencers được thưởng cho việc thực hiện các giao dịch đúng cách nhưng sẽ bị phạt nếu họ hành động ác ý bằng cách cắt giảm tiền stake của họ.
Nếu ai đó nghi ngờ rằng Sequencer đã hành động gian lận, họ có thể cảnh báo về hợp đồng phân xử trên mạng chính Ethereum. Điều này có thể xác minh tính hợp lệ của các kết quả do Optimism Virtual Machine (OVM), một môi trường thực thi tương thích với Ethereum Virtual Machine (EVM) được xây dựng cho các hệ thống L2. Nếu xảy ra trường hợp kết quả của Sequencer không hợp lệ, Optimism Rollups sẽ thực hiện việc tìm bằng chứng gian lận và tiền của Sequencer tự bị cắt. Một phần của quỹ bị cắt giảm được trao cho người tố giác. Những người tố giác thách thức kết quả của sequencer trong một khoảng thời gian được gọi là “thời kỳ thử thách”. Khoảng thời gian này thường kéo dài khoảng một tuần, dẫn đến việc chuyển tài sản từ Optimism trở lại Ethereum bị chậm một tuần.
Mặc dù sự rút tiền bị chậm trễ là một vấn đề với Optimism, nhưng việc tiết kiệm phí gas là đáng kể. Điều này là do Rollups có thể cải thiện hiệu quả thông qua một loạt các kỹ thuật nén thay thế dữ liệu bằng tính toán nếu có thể. Điều này dẫn đến tiết kiệm 100 lần không gian trên chuỗi.
Synthetix
Trong khi Optimism vẫn chưa ra mắt mainnet (mạng chính), thì nó đã phát hành thử với Synthetix vào tháng 1. Quá trình chuyển đổi đầy đủ sang Synthetix về Optimism vẫn đang được tiến hành vì nó đang được tích hợp theo từng giai đoạn, nhưng cho đến nay nó đã thành công. Do triển khai beta trên Optimism, Synthetix đi trước rất nhiều trong việc tích hợp Optimistic Rollups so với các dự án khác.
Mặc dù quá trình chuyển đổi này đã và có khả năng sẽ tiếp tục chứng tỏ có lợi cho Synthetix, nhưng đây cũng là cơ hội để team Optimism thể hiện sức mạnh của Optimistic Rollups đối với cộng đồng.
Synthetix đã chọn trở thành một trong những người áp dụng Optimism sớm nhất không chỉ vì họ nghĩ rằng đó là giải pháp tốt nhất mà còn vì họ hy vọng rằng nó sẽ truyền cảm hứng cho các dự án chất lượng cao khác cũng áp dụng nó. Lựa chọn một giải pháp L2 không chỉ đơn thuần là vấn đề về những gì hiệu quả nhất cho dự án một cách riêng biệt, mà còn là vấn đề về sự phối hợp xã hội giữa các dự án.
Nếu các giao thức DeFi chính khác có thể áp dụng Optimism, tất cả các giao dịch giữa chúng sẽ có thể duy trì trên L2. Điều này có nghĩa là người dùng sẽ không phải đợi cả tuần để tiền của họ được tích hợp trở lại trên chuỗi chính Ethereum trước khi họ có thể tương tác với một giao thức khác.
Uniswap và Arbitrum
Trong khi Uniswap vẫn cam kết triển khai Optimism trong tương lai gần, một cuộc thăm dò do người sáng lập Compound Robert Leshner đưa ra vào ngày 26/05 đã chỉ ra rằng cộng đồng Uniswap hoàn toàn ủng hộ việc triển khai giải pháp mở rộng quy mô của đối thủ, Arbitrum – phát hành thử vào cuối tháng 5.
Arbitrum, giống như Optimism, là một giải pháp mở rộng quy mô dựa trên Optimistic Rollup. Có một số khác biệt giữa hai điều này. Lợi ích của cả hai là chúng dễ dàng tích hợp với DApps vì chúng yêu cầu rất ít thay đổi đối với các hợp đồng thông minh cơ bản của DApps. Do đó, hai giải pháp đã trở thành lựa chọn hàng đầu của nhiều nhà phát triển.
Trong khi hai giải pháp sẽ trực tiếp cạnh tranh để giành thị phần, đối với DApps, chỉ có lợi khi sử dụng cả hai. Việc triển khai trên nhiều nền tảng giúp cho vấn đề đồng thuận trên social (xã hội) dễ quản lý hơn. DApps áp dụng các giải pháp song song với nhau cho phép các giao dịch liên giao thức duy trì trên L2. Uniswap áp dụng Optimism và Arbitrum sẽ tăng số lượng DApp mà nó có thể có L2 đến các giao dịch với L2.
Về mặt lý thuyết, DApps nên triển khai càng nhiều giải pháp mở rộng quy mô L2 càng tốt, nhưng trên thực tế thì điều này không khả quan.
Optimism Dai Bridge của MarketDAO
MakerDAO, giống như nhiều dự án, đã và đang khám phá rất nhiều giải pháp có khả năng mở rộng để hỗ trợ hệ sinh thái của họ, bao gồm Arbitrum và các giải pháp không rollup như Polygon, Binance Smart Chain và Avalanche; tuy nhiên, giải pháp duy nhất được cộng đồng chấp thuận là Optimism. Optimism Dai Bridge sẽ cho phép lock L1 DAI để mint (quá trình đưa dữ liệu vào bên trong hệ thống blockchain) L2 oDAI. Khi tính năng rút tiền nhanh được kích hoạt trong Q3/ Q4, oDAI có thể được burn để đổi lấy quyền truy cập gần như tức thì vào L1 DAI, thoát khỏi thời gian lock một tuần liên quan đến Optimism.
Việc chuyển giao gần như tức thì đến L1 Dai kết hợp với bridge Dai của MakerDAO có khả năng biến MakerDAO trở thành điểm dừng chính cho Optimism. Các hoán đổi L2 đến L1 sẽ có thể xảy ra bằng cách định tuyến các giao dịch thông qua Optimism Dai Bridge. Vì Uniswap V3 sẽ được mở rộng với tính năng Optimism, nên các token sẽ có thể được swap (hoán đổi) trên Uniswap lấy oDAI trên L2, oDAI được đổi lấy L1 DAI, sau đó đổi lại thành token L1 thông qua L1 AMM.
Nếu Dai Bridge của MakerDAO có thể đáp ứng được kỳ vọng, điều này có thể làm tăng sức hấp dẫn của việc mở rộng quy mô với Optimism cho các dự án khác. Các dự án khác có thể theo sau bằng cách xây dựng L2 của riêng họ, điều này sẽ cho phép nhiều loại token hơn được swap trực tiếp từ L2 sang L1 bằng cách sử dụng Uniswap V3. Trong thời điểm nhu cầu cao, người dùng Uniswap V3 sẵn sàng trả phí giao dịch lớn cho các giao dịch hoán đổi.
Khi các giao dịch L2 đến L1 tức thời có thể thực hiện được thông qua Dai Bridge của MakerDAO, sẽ rất thú vị khi thấy tác động của hoán đổi DAI với chi phí gas giảm đáng kể trên Uniswap V3 trong thời gian nhu cầu network cao.
Các giải pháp thay thế: Polygon
Trong khi Optimism và Arbitrum là các loại giải pháp mở rộng L2 sử dụng Optimistic Rollups, một giải pháp mở rộng thay thế đáng chú ý là Polygon, một sidechain PoS của Ethereum. Hiện tại, có sự chú ý đáng kể xung quanh Polygon, đến nỗi token gốc của nó, MATIC, tiếp tục phát triển mạnh trong thời gian thị trường bán tháo. Mặc dù BTC đã giảm 35% vào tháng 5, MATIC vẫn có thể tăng 120%.
Sự tăng giá của MATIC bắt nguồn từ thực tế là Polygon hiện đang được sử dụng bởi các dự án blue chip DeFi như Aave, Sushiswap và Curve. TVL của Polygon đã vượt qua 10 tỷ USD và chịu trách nhiệm trực tiếp cho sự gia tăng của Aave đối với giao thức DeFi lớn nhất của TVL trên Ethereum.
Những ưu điểm chính mà L2 dựa trên Rollup có so với Polygon là chúng thừa hưởng tính bảo mật của mình từ blockchain Ethereum chính, đây không phải là trường hợp của các sidechains. Sidechains là các mạng blockchain riêng biệt, giới thiệu rủi ro của riêng họ, các rủi ro liên quan chính là: khả năng chống kiểm duyệt, tính cuối cùng và đảm bảo về việc sở hữu tiền. Polygon có thể đã được hưởng lợi từ việc mở rộng quy mô, nhưng với các dự án như Uniswap và MakerDAO áp dụng các giải pháp L2 có thể kết hợp trên Optimism, Polygon có thể phải vật lộn để duy trì thị phần trong tương lai.
Kết luận
Đã có những điều tương tự ví Ethereum với Manhattan; mọi người đều cố gắng tập trung ở một thành phố duy nhất khiến giá bất động sản tăng vọt. Nếu mạng Ethereum thực sự trở thành lớp nền toàn cầu tiếp theo, nó phải tuân theo cùng một cách tiếp cận thông qua việc mở rộng quy mô L2.
Optimism có tiềm năng trở thành giải pháp mở rộng quy mô L2 có tác động mạnh nhất trên Ethereum. Nó đã chứng minh khả năng tồn tại của mình thông qua việc phát hành thử với Synthetix và có một team các nhà phát triển đã được chứng minh đằng sau dự án. Với các dự án như Uniswap và MakerDAO đã cam kết mở rộng quy mô với nó, có những lý do chính đáng để đó là Optimism.
Nguồn: Messari
—
Theo dõi Facebook và Telegram Bitcoincuatoi để cập nhật những thông tin về Crypto, DeFi cùng nhiều dự án Blockchain!
Nhóm thảo luận: Facebook Group | Telegram Group
* Thông tin trong bài viết chỉ mang mục tiêu chia sẻ và cung cấp kiến thức, không phải là lời khuyên. “Do your own research!” Hãy tự nghiên cứu trước khi đưa ra quyết định đầu tư.
