Vào năm 2014, Ethereum ra mắt, cùng dự báo trước cho sự bùng nổ của smart contracts, NFT, DeFi và Play2Earn. Một vài năm sau, các chain siêu nhanh (ultra-fast) như Solana và Avalanche là hai cái tên dẫn đầu làn sóng ấy.
Và bây giờ, chúng ta đang thấy thế hệ tiếp theo của các dự án L1 như Aptos và Sui được xây dựng với Move VM. Cả 2 đều hướng tới việc tạo ra một nền tảng ứng dụng blockchain: Phi tập trung (Decentralized), An toàn (Secure) và Có thể mở rộng (Scalable).
Bài viết này, hãy cùng Bitcoincuatoi tìm hiểu về sự khác biệt giữa 2 dự án nhé!
Tổng quan về Aptos
Aptos đặt mục tiêu cung cấp năng lượng cho một hệ thống tài chính toàn cầu được quản lý cho hàng tỷ người trong Web3.
Aptos được đồng sáng lập bởi Mo Shaikh (CEO) và Avery Ching (CTO), cả hai đều là cựu nhân viên Meta có nhiều năm kinh nghiệm với tư cách là nhà phát triển và kỹ sư cấp cao trong ngành công nghiệp blockchain. Nhóm nghiên cứu bao gồm những người nằm trong team xây dựng ban đầu của Diem.
Aptos sử dụng các yếu tố chính của blockchain Diem trước đây và Move, một ngôn ngữ lập trình dựa trên Rust được phát triển độc lập bởi Meta (Facebook cũ). Aptos có thể xử lý hơn 130K giao dịch mỗi giây bằng cách sử dụng công cụ thực thi song song (Block-STM), điều này giúp người dùng có chi phí giao dịch thấp.
Tuy nhiên, Aptos vẫn chưa có token.
Tổng quan về Sui
Sui là blockchain Layer 1 không-cần-cấp-phép đầu tiên trên thế giới. Tương tự như Aptos, PoS của Sui sẽ mở rộng theo chiều ngang và tổ chức dữ liệu sao cho các giao dịch được thực hiện song song. Điều này làm giảm đáng kể chi phí giao dịch cho người dùng.
Các thành viên cũ của nhóm Meta đã cùng nhau thành lập Mysten Labs – công ty đứng sau Sui. Sui cũng được xây dựng dựa trên ngôn ngữ lập trình Move – dự án được Facebook tạo ra để phát triển Diem.
Tuy nhiên, Sui không phải là một sản phẩm phái sinh hay sản phẩm bổ sung của Diem. Thay vào đó, Sui là một bước tiến về chức năng trong công nghệ blockchain cho phép nhà sáng tạo và nhà phát triển xây dựng trải nghiệm cho người dùng Web3.
So sánh Aptos và Sui
Ngôn ngữ lập trình
Cả Aptos và Sui đều sử dụng Move, một ngôn ngữ lập trình dựa trên Rust, để thực hiện song song, nhưng Sui có sử dụng một phiên bản khác của nó.
Move là một ngôn ngữ bytecode thực thi được sử dụng để tạo smart contracts cũng như các giao dịch tùy chỉnh trên blockchain. Theo whitepaper của Diem, Move tập trung vào hai tài sản kỹ thuật số chính: sự khan hiếm và kiểm soát truy cập. Sự khan hiếm đặt ra những hạn chế đối với việc tạo ra tài sản, ngăn chặn mọi chi tiêu kép, trong khi kiểm soát truy cập quản lý quyền sở hữu và những đặc quyền.
Move khác với ngôn ngữ lập trình khác như Solidity vì sử dụng tài nguyên. Với Move, “một tài nguyên không bao giờ có thể được sao chép hoặc loại bỏ hoàn toàn, chỉ được di chuyển giữa các vị trí lưu trữ chương trình”. Cơ chế này được thiết kế để tối đa hóa tính bảo mật mà không gây thêm phức tạp cho các giao dịch, đồng thời làm giảm phí gas.
Nếu Aptos đi theo hoàn toàn với whitepaper của Diem, thì Sui có một mô hình đối tượng (object model) hơi khác so với Aptos. Đó là object-centric global storage (bộ nhớ tập trung đối tượng cho toàn cầu), có nghĩa là anh em có thể thấy hầu hết mọi thứ trên blockchain, bao gồm cả địa chỉ và giao dịch. Chúng được định dạng như một “đối tượng”.
Phiên bản Move của Sui làm rõ khi nào một đối tượng được sở hữu, chia sẻ, có thể thay đổi hoặc bất biến. Trong khi Aptos thì không.
Cơ chế đồng thuận
Mặc dù cả Aptos và Sui đều sử dụng PoS làm cơ chế đồng thuận, nhưng thuật toán đồng thuận đằng sau lại khác nhau.
Aptos sử dụng sử dụng công nghệ BlockSTM và cơ chế đồng thuận Byzantine Fault Tolerance (BFT). BlockSTM là một cơ chế đồng thuận phát triển từ HotStuff.
Sui triển khai Narwhal và Tusk làm thuật toán đồng thuận, đây là một mempool dựa trên DAG được sử dụng để song song hóa ở lớp thực thi. Các ứng dụng trên Sui sẽ hạn chế được các cuộc tấn công DoS.
Về mặt bảo mật, Sui có một chút lợi thế hơn so với Aptos.
Tokenomics
Có 05 thành phần chính tong Tokenomics của Sui:
- SUI token: Mã thông báo gốc của nền tảng.
- Gas fees: Tất cả các hoạt động trên nền tảng đều yêu cầu phí gas. Phí gas được thưởng cho những người tham gia vào cơ chế PoS. Nó cũng có thể được sử dụng để ngăn chặn các cuộc tấn công DoS.
- Storage fund: Người dùng sẽ trả phí trước, phí này sẽ được sẽ được gửi vào quỹ và sau này sẽ phân phối lại cho validators trong tương lai. Khi có nhu cầu cao về lưu trữ trên chuỗi, validators sẽ nhận được phần thưởng bổ sung để bù đắp cho chi phí của họ. Ngược lại, khi nhu cầu thấp hơn, phần thưởng sẽ được điều chỉnh tương ứng. Tuy nhiên, người dùng sẽ có thể tiết kiệm phí này bằng cách chọn “Delection option”, cho phép họ xóa dữ liệu trên chuỗi đã lưu trữ trước đó và nhận được khoản chiết khấu quỹ lưu trữ.
- Cơ chế PoS: Được sử dụng để chọn, khuyến khích và thưởng cho các validators và người ủy quyền SUI.
- Voting: Bỏ phiếu và quyết định về quản trị và nâng cấp giao thức.
Aptos hiện tại vẫn chưa có tokenomics cụ thể và chưa phát hành token.
Khả năng mở rộng
Cả Aptos và Sui đều hướng tới việc tăng khả năng mở rộng bằng cách tối đa hóa dung lượng mạng, tương tự như Solana. Tuy nhiên, điểm nghẽn rất có thể sẽ là điểm cạnh tranh nổi bật cho sự tăng trưởng trong hệ sinh thái.
Để giải quyết tình trạng này, Aptos ưu tiên các trình xác thực không đồng nhất (CPU và bộ nhớ bị hạn chế), trong khi Sui có kế hoạch phân chia lưu trữ dữ liệu hiệu quả và mở rộng tài nguyên theo chiều ngang.
Quỹ đầu tư
Aptos Labs đã huy động được tổng cộng 350 triệu đô la từ FTX Ventures, Jump Crypto, a16z, Tiger Global, Multicoin Capital, trong số nhiều dự án đầu tư khác. Hiện tại, Aptos Labs có 28 nhà đầu tư.
Con số này cao hơn đáng kể so với 36 triệu đô la của Sui trong vòng gọi vốn Series A của họ. Tuy nhiên, Sui có thêm nguồn vốn nhân lực đến từ Diem, điều này chắc chắn sẽ giúp hợp lý hóa sự phát triển của họ mặc dù nguồn vốn nhỏ hơn.
Kết luận
Vẫn còn quá sớm để nói chúng ta nên nghiêng về bên nào hơn. Cả hai dự án đều đang phát triển nhanh chóng và đã hoàn thành xuất sắc việc tối ưu hóa thiết kế hiện tại. Nhưng nếu so về quỹ đầu tư thì nguồn vốn mà Aptos gọi lớn hơn rất nhiều so với Sui blockchain. Vậy nên điều này cũng phần nào nhận cho thấy rằng, các quỹ lớn vẫn chưa có nhiều hứng thú với Sui.
Một số nguồn tham khảo:
- https://boxmining.com/aptos-vs-sui/
- https://boxmining.com/aptos-blockchain/#Key_Features_of_Aptos_Blockchain
- https://boxmining.com/sui-blockchain/
—
* Thông tin trong bài viết chỉ mang mục tiêu chia sẻ và cung cấp kiến thức, không phải là lời khuyên tài chính. “Do your own research!” Hãy tự nghiên cứu trước khi đưa ra quyết định đầu tư.