Sau hơn nửa tháng đồn đoán về việc sắp ra mắt một Stablecoin thuật toán mới với cơ chế giống với UST của Terra, cùng APR khủng (lên đến 20%). USN – Stablecoin đầu tiên của hệ sinh thái Near Protocol đã chính thức có mặt trên Testnet của Near và Ref Finance vào tối 20/4 (theo giờ Việt Nam).
Mặc dù chưa có quá nhiều thông tin về USN, nhưng có vẻ như NEAR sẽ tăng vọt nhờ tin tức này nhỉ? Vậy đồng USN của Near được tạo ra để cạnh tranh với UST của Terra? Anh em hãy cùng tìm hiểu nhé!
Algorithmic Stablecoin (Stablecoin thuật toán) là gì?
Stablecoin là các tài sản kỹ thuật số theo sát giá của tiền pháp định hoặc các tài sản khác. Hiện nay, có 3 loại Stablecoin chính là được đảm bảo bởi tiền pháp định (Fiat-backed: USDT, USDC), được đảm bảo bởi tiền mã hóa (Crypto-backed: WBTC) và theo thuật toán (Algorithmic Stablecoin: UST, USN). Trong đó, Algorithmic Stablecoin là một cách tiếp cận khác bằng cách loại bỏ nhu cầu dự trữ. Các thuật toán và smart contract sẽ quản lý nguồn cung token được phát hành.
Về cơ bản, hệ thống Stablecoin theo thuật toán sẽ làm giảm nguồn cung token khi giá giảm xuống dưới giá của loại tiền pháp định mà nó theo định giá. Điều này được thực hiện thông qua mint, burn hoặc mua lại. Nếu giá vượt qua giá của tiền pháp định, các token mới sẽ được đưa vào lưu thông để làm giảm giá của Stablecoin.
Tại sao mọi người lại cần một Algorithmic Stablecoin?
Các Stablecoin theo thuật toán tốt hơn loại thông thường vì chúng không được điều hành bởi một thực thể tập trung duy nhất. Thay vào đó, họ điều hành một cách tự chủ trên các mạng dựa trên Blockchain, dựa vào các nhà giao dịch có thể ở bất kỳ đâu trên thế giới để giữ họ bị ràng buộc với đồng đô la.
Thiết kế như vậy khiến các nhà quản lý khó khăn hơn trong việc kiểm soát các Stablecoin theo thuật toán, thường được coi là một lợi thế trong giới tiền mã hóa. Các cơ quan quản lý của Hoa Kỳ đã tăng cường giám sát của họ đối với Stablecoin trong những tháng gần đây nhưng chủ yếu tập trung vào các Fiat-backed Stablecoin.
Thông tin về việc ra mắt USN
Sau khi công bố thành công gây quỹ trị giá 350 triệu đô la với tốc độ đáng kinh ngạc hồi đầu tháng 4. Vài ngày sau đó, Near lại tiếp tục khiến cộng đồng của mình đứng ngồi không yên khi tiết lộ kế hoạch tung ra đồng Stablecoin của riêng mình – USN. Tin tức này đã ngay lập tức đẩy giá NEAR tăng trưởng vượt bậc – hơn 50% chỉ trong vòng 1 tuần sau đó.
Tuy nhiên, tất cả những thông tin kể trên chỉ là đồn đoán. Cho đến tận hôm 21/4, AMM lớn nhất của hệ sinh thái Near là Ref Finance đã cho ra mắt Stablecoin USN testnet trong Pool stableswap. Đồng thời USN cũng đã hoạt động trên testnet của NEAR (tại đây). Đây cũng chính là sự kiện cột mốc khẳng định rằng Near đã và đang chính thức phát triển đồng Stablecoin riêng cho hệ sinh thái của mình.
Với APR được giới thiệu lên đến 20%, cộng đồng đồn đoán có thể USN sẽ trở thành một UST thứ 2 bởi đây cũng chính là mô hình đã được Terra áp dụng vô cùng thành công. Tuy nhiên việc sử dụng USN của Near là nhằm thúc đẩy sự phát triển của hệ sinh thái PublicChain của riêng mình, thu hút nhiều nhân tài hơn và xây dựng các ứng dụng tốt hơn.
Điểm nổi bật của USN
Thu hút thanh khoản
USN là một sản phẩm sẽ giúp Near thu hút thanh khoản cho hệ sinh thái. Bản thân Near hiện đã và đang hoàn thiện những mảnh ghép của nó và Stablecoin chắc chắn sẽ là một nhân tố mang lại sức mạnh và dòng tiền về cho hệ sinh thái. Anh em có thể nhìn vào mức APR mà USN “tiết lộ”, đây là một con số quá hấp dẫn so với mặt bằng chung trên thị trường.
USN được cho là có thể cung cấp APR lên đến 30% ngay từ đầu, tùy thuộc vào tỷ lệ thế chấp, cơ chế phân phối (cách phần thưởng staking được quy đổi cho USN), lãi suất tính cho người vay và các ưu đãi khai thác thanh khoản.
Cung cấp các use case khác cho NEAR
Khi mint USN, người dùng cần phải lock NEAR. Điều này khiến số lượng token bị burn giảm đi đáng kể, từ đó giảm áp lực bán. Khi càng có nhiều USN đang lưu hành, thì càng có nhiều NEAR sẽ bị lock làm tài sản thế chấp.
Cơ chế này vừa giúp làm giảm nguồn cung, vừa giúp tài sản thế chấp để mint USN được sử dụng để tạo ra lợi tức và vì thế lợi tức không phụ thuộc vào nhu cầu vay. Cuối cùng, cơ chế này cũng tạo ra một vòng lặp tích cực. Càng nhiều USN được mint, thì càng có nhiều NEAR bị lock làm tài sản thế chấp, điều này làm giảm nguồn cung, tăng giá và tạo ra nhiều lợi nhuận hơn.
Bên cạnh đó, USN sẽ luôn có một lượng NEAR được stake cao hơn nhiều để thế chấp cho Stablecoin. Do đó, USN không thể phát triển nhanh hơn tài sản thế chấp (NEAR), chúng phải phát triển cùng nhau. Miễn là USN được overcollateralized và phần thưởng stake bằng tài sản thế chấp này vượt quá 20%, thì APR +20% của USN sẽ có thể trở nên độc lập và bền vững theo thời gian.
Tuy nhiên nếu Near bán phần thưởng staking để trả cho người gửi USN, thì điều đó có tạo ra áp lực bán với NEAR hay không?
Câu trả lời là KHÔNG:
- Thứ nhất: Phần thưởng staking ở dạng token NEAR và có thể được sử dụng để mint USN thay vì mua trên các thị trường mở. Vấn đề ở đây là người dùng sẽ phải lock số lượng NEAR trị giá 2-3 đô la cho 1 USN được mint. Và điều đó làm giảm phần thưởng được phân phối. Tuy nhiên, việc này có thể tạo ra xu hướng tăng giá cho NEAR vì càng nhiều USN được mint thì càng nhiều NEAR bị lock hơn.
- Thứ hai: Ngay cả khi người dùng bán phần thưởng staking là NEAR trên thị trường mở cho USN và phân phối cho các nhà đầu tư, nhu cầu đối với USN vẫn sẽ cao hơn phần thưởng staking. Ví dụ: nếu nhu cầu tăng thêm 1 USN, NEAR trị giá 2-3 đô la cần được lock lại và NEAR trị giá $0.20-30 sẽ được bán trên thị trường (20 – 30% APR). Điều này có nghĩa là nhu cầu NEAR liên quan đến USN tăng trưởng sẽ luôn cao hơn áp lực bán được tạo ra để phân phối cho những người gửi tiền USN.
Giúp người dùng hạn chế phụ thuộc vào các loại Stablecoin khác
Như anh em đều biết, không gian DeFi có tính liên kết cao, điều đó có nghĩa là sự thất bại hay sụp đổ của một nhân tố có thể gây ra hiệu ứng domino đối với những thành phần khác trong hệ thống. Stablecoin cũng vậy, đã từng có những scandal về USDT fud, UST death spiral, depegs,… mặc dù đằng sau những dự án này đều có đội ngũ lớn nhưng chúng ta cũng không thể chắc chắn nó an toàn 100%.
Việc Near phát triển Stablecoin của riêng nó là một ý tưởng hay, vì nếu các Stablecoin khác sụp đổ, Near vẫn có thể tránh được hiệu ứng domino đến với mình.
Thách thức của USN
PublicChain của Near sẽ có thể gặp phải những vấn đề của BNB Chain, đó là tự phát triển các ứng dụng, và điều này sẽ có thể mang lại những tác động tiêu cực đến hệ sinh thái. Trước hết, để quảng bá USN, Near cần xây dựng một động cơ thúc đẩy nó.
Sau khi có động cơ, USN cũng cần một bộ hoàn chỉnh các dịch vụ tài chính như cho vay và tiết kiệm, vì vậy Near phải xây dựng một ứng dụng cho vay và tiết kiệm cho nó. Bằng cách này, Near có thể dễ dàng kìm hãm sự phát triển của hệ sinh thái DeFi của riêng mình. Ngay cả khi USN thành công, ý định ban đầu của Near nhằm thúc đẩy sự phát triển sinh thái rất dễ thất bại.
Tương lai của Stablecoin USN
USN chắc chắn sẽ là mảnh ghép Stablecoin chính trên Near. Hiện tại, thị trường ngách của Stablecoin trên Near (không bao gồm Aurora) đã có các stablecoin như DAI, USDC, USDT, cUSD,…. với tổng vốn hóa của Stablecoin rơi vào khoảng $60M (tính đến thời điểm viết bài). So với các hệ sinh thái khác như Solana, Avax, Terra, Arbitrum (tất cả >$1B trở lên), có vẻ như ngách Stablecoin trên Near vẫn chưa được phát triển. Và đặc biệt hơn, Near vẫn chưa có Stablecoin gốc.
Trong các DeFi layer, Stablecoin được xem là layer cơ bản – là huyết mạch của một hệ sinh thái. Hệ sinh thái muốn phát triển cần có một Stablecoin đủ lớn, ví dụ:
- Solana có USDC, USDT
- Avax có wrapped USDC, USDT
- Terra có UST
- BNB Chain có BUSD
Việc sử dụng Stablecoin nhằm thúc đẩy hệ sinh thái của Near sẽ dễ dàng thu hút người dùng và dòng tiền vào đây hơn rất nhiều. Rõ ràng, việc bắt người dùng phải sử dụng Stablecoin trong các hoạt động như giao dịch AMM, Lending, Yield Farming,… sẽ khó hơn nhiều so với việc quảng cáo rằng “Đây là khoản tiết kiệm lên đến 20%/năm”. Bằng chứng là TVL của Anchor trên Terra đã tăng gấp x28 lần TVL chỉ trong 1 năm phát triển.
Liệu USN sẽ trở thành UST thứ hai?
Nhìn lại hào quang của UST
Hiện tại, UST đang trên đà phát triển và bản thân nó được xem như Chúa tể của thế giới Algorithmic Stablecoin. Việc giữ một ngọn cờ ổn định và phân quyền đã giúp mọi người vẽ một hy vọng về tương lai tươi sáng của UST.
Cùng với những cáo buộc và nghi ngờ về việc “tham gia vào Ponzi”, LUNA đã tạo ra một Stablecoin quy mô lớn với Market cap lớn thứ ba trong thị trường tiền mã hóa, cùng tài sản thế chấp gần như bằng không. Tuy nhiên chúng ta cũng phải thừa nhận rằng, bên cạnh những cơ chế tính toán rất hấp dẫn, LUNA thật sự là một nhân tố may mắn trong số hàng chục, hàng trăm dự án Algorithmic Stablecoin vẫn đang gặp khó khăn ngoài kia.
USN có thể trở thành UST thứ hai?
Ở thời điểm hiện tại, UST là một tượng đài về Algorithmic Stablecoin, tất nhiên việc phát triển khác hoàn toàn và không học hỏi gì từ UST là điều không thể. Tuy nhiên USN cũng không phải phiên bản copy từ UST mà nó vẫn có những tính năng riêng như đã nêu ở trên. Nhưng, để có thể trở nên ngang tầm, thậm chí là hơn UST bây giờ thì USN còn một quãng đường rất dài phía trước, Near cần có những kế hoạch và hướng đi riêng cho USN.
Ví dụ, để phát triển USN, Near cần phải trang bị cho mình những use case khác nhau như như cung cấp thanh khoản vào các Stable Pool trên Ref Finance để ổn định tỷ giá của USN, cung cấp thanh khoản trên các Pool token được cặp với USN để khuyến khích các nhu cầu sử dụng USN nhiều hơn từ người dùng.
Ngoài ra thì Near cũng có thể sử dụng Blockchain Aurora của mình làm bàn đạp cho USN, vì Aurora có khả năng tương thích EVM, đồng thời dòng tiền cũng đang đổ vào Blockchain này khá nhiều. Nếu có một cầu nối USN sang Aurora thì sẽ có thêm use case cho Stablecoin này.
Lời kết
Với một mạng lưới đang và sẽ bùng nổ như Near, việc hoàn thiện mảnh ghép Stablecoin là vô cùng quan trọng, để USN có được những use case phù hợp và thu hút dòng tiền từ nhà đầu tư, NEAR sẽ cần thêm thời gian và phát triển trong thời gian tới.
Camille
—
* Thông tin trong bài viết chỉ mang mục tiêu chia sẻ và cung cấp kiến thức, không phải là lời khuyên tài chính. “Do your own research!” Hãy tự nghiên cứu trước khi đưa ra quyết định đầu tư.
